De eerste serieuze stappen op het gebied van autoverlichting zijn ruim honderd jaar geleden gezet. Het Amerikaanse Cadillac toonde in 1912 de ‘Model Thirty’. De eerste auto die gebruik maakte van een elektrische starter en een geïntegreerd elektrisch systeem. Én elektrische verlichting, die niet veel later met een (voet)schakelaar binnen in de auto aan en uit gezet kon worden. In 1924 waren het ook deze Amerikanen die groot licht introduceerden.
Meedraaiende koplamp
Echte grote vervolgstappen op het gebied van verlichting bleven lang uit. Behalve innovaties als mistlampen en meedraaiende koplampen. Die laatste verdient extra aandacht. Het Tsjechische merk Tatra had de primeur. Die bracht in 1935 de T77a met drie koplampen, waarvan de middelste in verbinding stond met de besturing.Toch was het Citroën die zorgde voor een doorbraak van deze techniek. De legendarische DS (introductie 1955) werd vanaf 1967 leverbaar met koplampen die de rijrichting van de voorwielen volgden. Vreemd genoeg was de SM het voorlopig laatste model van de Fransen met deze techniek. Pas in 2004 maakten de meedraaiende koplampen een rentree in de lineup, om te beginnen bij de C4. Inmiddels hebben vele merken dit voorbeeld gevolgd.
Halogeenlamp
Pas in 1962 maakte de wereld kennis met een nieuwe doorbraak: de halogeenlamp. Het zorgde voor meer licht en een lager energieverbruik. De meeste auto’s zijn tegenwoordig standaard uitgevoerd met deze verlichting, herkenbaar een gelige lichtbundel. Overigens was tot 1993 de knalgele verlichting in Frankrijk nog verplicht.
Xenon
Maar het was BMW die ons leerde kennismaken met de Xenon verlichting. In 1991 verscheen een 7 Serie (E32) die was uitgerust met deze nieuwe gasontladingslamp. Deze lampen zijn gevuld met xenon gas, en bevatten geen gloeiende onderdelen zoals een halogeen lamp dat wel heeft. In Europa volgden andere merken het voorbeeld van BMW al snel. Maar over het algemeen bleef Xenon weggelegd voor de premium merken.
LED
Tegenwoordig is de LED lamp niet meer weg te denken. De 'Light Emitting Diode' verbruikt minder energie, geeft meer licht en gaat langer mee. In tegenstelling tot bijvoorbeeld halogeen lampen, deze verbruiken 90% van de energie aan warmte in plaats van verlichting.
LED’s vind je terug in je televisie, aan je plafond of in de leeslamp. Bedrijven als Philips, Siemens en Unica hangen kantoorpanden ermee vol. En sinds 2008 rijden ook steeds meer auto’s rond met LED lampen. Audi was er als eerste bij, en voorzag de R8 met de nieuwe verlichting. Niet veel later volgden andere modellen van Audi, en ook de concurrentie bleef niet stilzitten. Tegenwoordig zijn de kleinste auto’s zelfs voorzien van LED’s, al is het maar als dagrijverlichting. Zelfs binnen in de auto’s zitten LED’s.
En daarmee heeft LED iets voor elkaar gekregen want Xenon niet lukte. Het werd beschikbaar voor de massa. De Seat Leon was de eerste middenklasser met LED koplampen. En inmiddels is de vernieuwde Volkswagen Polo ook zo ver. En Mercedes-Benz heeft voor de nieuwe S-klasse de halogeenlamp zelfs helemaal verbannen.
Matrix LED
Maar de LED is nog lang niet uitontwikkeld. Het was weer Audi die een volgende stap nam met de Matrix LED. In plaats van één grote lamp, is de koplamp nu opgebouwd uit een groot aantal kleinere spots. Deze staan in contact met het navigatiesysteem aan boord en passen zich aan aan de weg.
Volvo doet het anders, en levert auto’s voorzien van permanent adaptief grootlicht. Pas wanneer een tegenligger opdoemt, wordt een deel van de lichtbundel verduisterd. Eerder al zagen we de infraroodcamera aan boord van de grote premium auto’s, zowel bij de grote drie uit Duitsland als bijvoorbeeld het Japanse Lexus.
En daarmee heeft LED nog een slag gewonnen van Xenon. Omdat het leverbaar is in verschillende kleuren en maten, heeft LED heeft ervoor gezorgd dat de koplamp een essentiële rol heeft gekregen in het grote veiligheidsoffensief van automerken. Waar we het voorheen moesten doen met gordelspanners, airbags en kooiconstructies.
LED-design
Daarnaast is de koplamp een designobject geworden – weer gewonnen van Xenon. Dat is ook terug te zien in de samenwerking van Philips en Audi, dat vorig jaar de OLED 3D verlichting toonden op een Audi TT. Voorlopig blijft het nut beperkt tot design-opties, maar de ontwikkeling zet de deur open naar driedimensionale autoverlichting.
Laser
De grootste stappen op het gebied van verlichting lijken de jaren te zijn genomen door Audi en BMW. En het zijn weer deze twee merken die nu hun licht laten schijnen op weer iets nieuws. Laser. Het voordeel van lasers ten opzichte van LED’s, is dat het vele malen helderder is, en ook nog eens veel kleiner waardoor de koplampunits een volledig nieuwe vorm kunnen krijgen. Daarnaast is de lichtopbrengst veel hoger. Bij groot licht is een lichtbundel van 500 meter mogelijk.
Later dit jaar zal BMW de i8 op de markt brengen. Deze hybride sportwagen is voorzien van laser licht in de koplampen. Daarmee lijkt BMW een stap verder dan Audi, die in januari de Sport Quattro Concept liet zien op de CES beurs in Las Vegas. Toch kunnen we al eerder kennismaken met de nieuwe koplampen, de Audi R18 e-tron quattro zal met laserlicht de 24uur van Le Mans rijden.